26 września obchodzimy Światowy Dzień Antykoncepcji – inicjatywę, której celem jest zwiększenie świadomości społecznej na temat dostępnych metod zapobiegania ciąży oraz prawa do świadomego planowania rodziny. To ważny moment, aby przypomnieć, że antykoncepcja nie jest wyłącznie kwestią indywidualnych wyborów, ale również elementem zdrowia publicznego i świadomej profilaktyki.
Dlaczego antykoncepcja jest tak istotna?
Z perspektywy lekarza warto podkreślić kilka kluczowych aspektów:
• Świadome planowanie rodziny – antykoncepcja pozwala decydować o momencie zajścia w ciążę, co ma ogromne znaczenie dla zdrowia kobiety, stabilności rodzinnej i jakości życia.
• Ochrona zdrowia – metody barierowe, takie jak prezerwatywy, dodatkowo chronią przed chorobami przenoszonymi drogą płciową.
• Zapobieganie powikłaniom – w krajach, gdzie dostęp do edukacji seksualnej i nowoczesnej antykoncepcji jest ograniczony, częściej obserwuje się nieplanowane ciąże i powikłania okołoporodowe.
• Przeciwdziałanie dezinformacji – rozmowa o antykoncepcji pomaga przełamywać tabu, prostować mity i dawać pacjentom rzetelne narzędzia do podejmowania decyzji.
W polskich realiach temat antykoncepcji wciąż bywa traktowany jako kontrowersyjny, a zainteresowanie mediów często skupia się na rozwiązaniach „doraźnych”, takich jak tabletka „dzień po”. To pokazuje, jak potrzebna jest edukacja medyczna oparta na faktach.
Wazektomia – męska odpowiedzialność w antykoncepcji
Światowy Dzień Antykoncepcji to również okazja, by zwrócić uwagę na metody skierowane do mężczyzn. Jedną z nich jest wazektomia – mały zabieg chirurgiczny polegający na przecięciu i podwiązaniu nasieniowodów. To metoda trwała, ale odwracalna, choć skuteczność rekonstrukcji maleje wraz z czasem.
W Polsce zabieg ten wykonywany jest m.in. w klinice MPACZ / MEDIQUS przez doświadczonych specjalistów, takich jak dr hab. n. med. Tomasz Gołąbek. Co istotne, każdy pacjent przed zabiegiem przechodzi konsultację, podczas której omawia się wszystkie aspekty medyczne, ryzyka i możliwe konsekwencje.
Najważniejsze zalety wazektomii:
• bardzo wysoka skuteczność,
• brak konieczności codziennego stosowania środków antykoncepcyjnych,
• możliwość odciążenia partnerki z obowiązku antykoncepcji.
Ograniczenia i ryzyka:
• zabieg wymaga interwencji chirurgicznej (choć wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym),
• konieczność stosowania dodatkowej metody do momentu potwierdzenia azoospermii,
• brak ochrony przed chorobami przenoszonymi drogą płciową.
Dla mężczyzn, którzy są pewni swojej decyzji dotyczącej rezygnacji z posiadania kolejnych dzieci, wazektomia może być rozwiązaniem bezpiecznym i komfortowym.
Antykoncepcja to prawo i odpowiedzialność
Każdy pacjent – niezależnie od wieku czy płci – ma prawo do rzetelnej informacji i profesjonalnej opieki w zakresie planowania rodziny. Musimy pamiętać, że nie istnieje „metoda idealna” – wybór zależy od stanu zdrowia, stylu życia, preferencji oraz planów prokreacyjnych. Rolą lekarza jest nie tylko poinformowanie o dostępnych możliwościach, ale także towarzyszenie pacjentowi w podejmowaniu decyzji zgodnej z jego wartościami i potrzebami.
Z okazji Światowego Dnia Antykoncepcji zachęcam wszystkich mieszkańców Nowego Dworu i okolic, aby traktowali temat planowania rodziny jako część świadomej troski o zdrowie. Jeśli ktoś rozważa wazektomię lub chce dowiedzieć się więcej o różnych metodach antytkoncpecji, warto skonsultować się z lekarzem – urologiem, ginekologiem lub lekarzem rodzinnym. Świadome decyzje to zdrowe decyzje. Antykoncepcja to nie tylko ochrona przed nieplanowaną ciążą, ale także element odpowiedzialności za siebie i swojego partnera.
Dr hab. n. med. Tomasz Gołąbek
