Ze Starostą Legionowskim Janem Grabcem, liderem walczącej z „janosikowym” Koalicji Powiatów rozmawiamy o perspektywach likwidacji tych niesprawiedliwych przepisów z polskiego prawa.
Jaki wpływ na życie mieszkańca powiatu nowodworskiego ma janosikowe?
Każdy płacący podatek PIT wie, że jego część trafia do kasy samorządu. Mieszkańcy oczekują, że za te pieniądze otrzymają w zamian odpowiednio wysoki poziom usług: wyremontowane drogi, dobrze funkcjonującą szkolną edukację dzieci i młodzieży, profesjonalną służbę zdrowia. Tymczasem duża część podatków płaconych przez mieszkańca powiatu nowodworskiego zabierana jest do budżetu państwa. Dlatego zaproponowałem wspólne wystąpienie dotkniętych tym niesprawiedliwym podatkiem i wspólną walkę o zmianę przepisów. Im szybciej janosikowe uda się pokonać, tym szybciej każdy mieszkaniec powiatu nowodworskiego odczuje poprawę funkcjonowania samorządu, a tym samym otrzyma szybszy rozwój. Wiemy, jak wiele dróg w powiecie nowodworskim wymaga remontu, potrzebne są nowe chodniki, remonty szkół, wyposażenie placówek świadczących usługi medyczne. Perspektywa rozwoju powiatu zależy od zmiany niesprawiedliwych przepisów.
Koalicja Powiatów walczy z janosikowym również niekonwencjonalnymi metodami.
Janosik ostro łupi powiat nowodworski. Mieszkańcy chcąc nie chcąc musieli z budżetu gmin i powiatu zapłacić w sumie 3 mln 374 tys. zł haraczu do budżetu państwa. Jakie są perspektywy likwidacji janosikowego?
Wielu polityków ma świadomość absurdalności tych przepisów, ale janosikowe płaci mniejszość, a biorą prawie wszystkie powiaty w całym kraju. Dlatego zmiana tych przepisów wydaje się bardzo trudna. Przed 2 laty zaproponowałem porozumienie wszystkich powiatów płacących janosikowe – Koalicja Powiatów zrzesza dziś kilkanaście jednostek, wraz z powiatem nowodworskim , który bardzo aktywnie uczestniczy w jej pracach ze starostą Magdaleną Biernacką na czele.
Poparliśmy projekt ustawy – inicjatywy obywatelskiej mającej na celu zmianę janosikowego. Uczestniczymy w pracach parlamentarnych i reprezentujemy powiaty wobec ministerstwa finansów. Do Trybunału Konstytucyjnego złożyliśmy wniosek o stwierdzenie niekonstytucyjności przepisów o janosikowym. Mam nadzieję, że już w tym roku Trybunał uchyli te niesprawiedliwe przepisy. Jest już wyznaczony skład sędziowski do rozpoznania naszego wniosku, wpłynęło stanowisko prokuratora generalnego, który poparł stanowisko Koalicji Powiatów. Czekamy na stanowisko sejmu – gdy ono wpłynie, zostanie ustalony termin rozprawy. Jeśli przepisy zostaną uznane za niekonstytucyjne, przestaną obowiązywać dopiero za kilkanaście miesięcy, ale fakt ten będzie wywierał silny nacisk na sejm i rząd, by sprawę szybko uregulować.
Biedne powiaty wyrażają chęć pozostawienia przepisów o janosikowym w niezmienionej postaci. Zmiana pozbawi je części dochodu, który czerpią z budżetu powiatów bogatszych.
Janosik zabierał bogatym, aby dawać biednym. Tymczasem ten rozbójnik z ustawy zabiera powiatom wcale nie najbogatszym – powiat nowodworski ledwie wiąże koniec z końcem, a jednocześnie ma bardzo wiele zadań do wypełnienia. Część z nich czeka od wielu lat.
Sytuacja wynika ze złej konstrukcji przepisów. Powiaty teoretycznie według oceny ministerstwa finansów najbogatsze, po zapłaceniu janosikowego znajdują się w znacznie gorszej sytuacji niż te, które biorą pieniądze z janosikowego. Czyli zabiera się tak dużo, że powiaty dobrze gospodarujące budżetem stają się jednymi z najbiedniejszych w Polsce. Powiat nowodworski przed zapłaceniem janosikowego był w rankingu na miejscu 23., natomiast po zapłaceniu spadł na 274. miejsce.
Dzieje się tak dlatego, że drakońska jest wysokość stawki janosikowego. Obejmuje ona aż 98% nadwyżki ponad średnią dochodową. W związku z tym działania samorządów w kierunku rozwoju, zwiększające liczbę podmiotów gospodarczych, przyciągające nowych mieszkańców przynoszą przeciwny do zamierzonego efekt. Zamiast uzyskiwać więcej funduszy na realizację potrzeb mieszkańców, coraz więcej muszą oddawać do wspólnego „kotła”. To absurd, który musimy zmienić.
