Zapewne większość mieszkańców gminy Czosnów nie wie o tym, że w 1928 roku, czyli w dziesiątą rocznicę odzyskania niepodległości przez Polskę, w Czosnowie został odsłonięty pomnik upamiętniający to wydarzenie.
Przedstawiał on orła w koronie zrywającego krępujące go łańcuchy. Budowę tego pomnika zawdzięczamy lokalnemu nauczycielowi Władysławowi Lerchowi, druhom z Ochotniczej Straży Pożarnej w Czosnowie oraz kołu młodzieży wiejskiej „Wici”. Pomnik został zniszczony w 1939 bądź 1940 roku przez Niemców.
Informacje o pomniku i krótki, ogólny opis jego wyglądu znajdowały się w kronice wspomnianej OSP jak i na stronie internetowej Urzędu Gminy w Czosnowie. Informacje te sporządzone były głównie dzięki pamięci lokalnych mieszkańców i nie były uzupełnione żadnym rysunkiem czy fotografią. Do niedawna przypuszczano też, że nie zachował się żaden kadr upamiętniający pomnik z Czosnowa. Przez wiele lat nikt nie trafił na ślad takiej pamiątki.
Jak się jednak okazało upór i determinacja jednej z miłośniczek lokalnej historii sprawiły, iż po ponad 70-ciu latach od zniszczenia pomnika tj. w 2015 roku, fotografię przedstawiającą pomnik w całości udało się odnaleźć! Zaskakujące w tym wszystkim jest to, że fotografia leżała w prywatnym albumie jednej z mieszkanek Nowego Dworu Mazowieckiego.
To niezwykłe wydarzenie stało się zalążkiem ciekawej, oddolnej inicjatywy. Tak jak niespełna 90 lat temu lokalni mieszkańcy zbudowali pomnik z orłem zrzucającym kajdany, tak teraz kolejne pokolenia chcą przywrócić ten symbol wolności naszej ojczyzny, aby wszystkim przypominać o wielkim wydarzeniu sprzed blisko stu lat tj. odzyskaniu niepodległości.
Odbudowa pomnika ma połączyć wiele pokoleń mieszkańców gminy Czosnów – od tych, które były naocznymi świadkami tworzącej się historii, do tych których historia dopiero będzie pisana.
Podobnie jak w 1928 roku oddolny ruch zbudował niepodległościowy pomnik tak teraz, również oddolna inicjatywa chce go odbudować. W tym celu w styczniu 2016 roku powołano Komitet Społeczny na Rzecz Odbudowy Pomnika Niepodległości w Czosnowie „Orzeł”.
Odbudowa jest głównym i nadrzędnym celem komitetu, jednak nie jedynym. Oprócz tego komitet zamierza uczynić wszystko, by szczegółowo poznać historię pomnika i zadbać o jej zachowanie, tak by następne pokolenia nie musiały tej wiedzy szukać, ale były jej świadome.
W związku z tym poszukiwane są wszelkie dokumenty, zdjęcia czy wspomnienia. Komitet społeczny zwraca się też z prośbą do każdego kto posiada choćby szczątkowe informacje na temat pomnika o kontakt za pośrednictwem strony na profilu facebookowym „Orzeł 1928”. Komitet zaprasza również do współpracy wszystkich, którzy chcieli by się włączyć w odbudowę pomnika.
Niech ten pomnik stanie się symbolem wspólnoty wielu pokoleń mieszkańców gminy Czosnów.
Marcin Manowski
Komitet Społeczny na Rzecz Odbudowy
Pomnika Niepodległości w Czosnowie „Orzeł”
Ciekawe kto jest na tym zdjęciu.